Wzgórze Kaim
Opis:
Pozycja wysunięta Kaim:
Miejsce mylnie słynie z odparcia ataku Rosjan podczas 'II bitwy o Kraków'. Pozycje tworzyły liczne punkty oporu piechoty (niektóre dostosowane do obrony okrężnej) i odcinki nie powiązanych ze sobą rowów strzeleckich, jednak na najbardziej newralgicznych odcinkach punkty oporu łączył ciągły rów, tworząc nieprzerwaną linie okopów. W tyle urządzono lekkie, drewniano ziemne schrony dla ukrycia obsady. Grupa Kaim zaopatrzona była w jedną kawernę i dziesięć baterii, które były zaopatrywane w amunicję ze specjalnie urządzonych magazynów, a jej dowóz zapewniała siec kolejek polowych o trakcji konnej. W miejscu dawnej baterii B3 stoi obecnie pomnik. Niezachowana zaś kawerna leżała kilkaset metrów na wschód od niego, w obniżeniu terenu między dzisiejszymi ulicami Zolla, Pod Pomnikiem i Bogucicką.
Pomnik:
Znajdujący się na wzgórzu pomnik upamiętnia odparcie podczas I wojny światowej, 6 grudnia 1914 roku, przez armię austro-węgierską, ofensywy wojsk rosyjskich, chcących zdobyć Kraków. Odsłonięto go w pierwszą rocznicę wydarzeń 6 grudnia 1915. Ma formę obelisku, a został zaprojektowany przez Henryka Nitrę. Na jego wschodniej ścianie znajduje się królewska korona węgierska w wieńcu laurowym, na ścianie południowej herb Habsburgów, a pod nim tablica z niemieckojęzycznym napisem. Na ścianie zachodniej znajduje się austriacka korona cesarska w wieńcu laurowym, a na ścianie północnej tablica z napisem w języku polskim.
TU ODPARTO DNIA 6 GRUDNIA 1914 ROKU NAJDALEJ NAPRZÓD ODDZIAŁY ROSYJSKIEJ ARMII
HIER WURDEN AM 6 DEZEMBER 1914 DIE SOLDATEN DER RUSS ARMEE ENDGULTIG ZURUCK GESCHOSSEN
Dalsze losy:
Teren pozycji wysuniętej jest już w dużym stopniu zabudowany. Kawerna oraz baterie nie zachowały się. Pamiątkowy pomnik jest w złym stanie technicznym. W 2017 roku prywatny właściciel zagrodził teren pod zabudowę przy samym pomniku.
Wyjaśnienie:
Dokumenty mówiące o walce na wzgórzu Kaim nie powielają prawdy. W grudniu 1914 nie było tu żadnych walk poza małym starciem z patrolem kozackim. Nie ma żadnych dowodów mówiących o stoczonej bitwie na wzgórzu mimo, że padały słowa nawet o tysiącach poległych w tym miejscu. Są przynajmniej dwa fakty negujące takie zdarzenie. Pierwszym jest brak cmentarzy, czy mogił zbiorowych, a w tamtych czasach chowano każdego poległego nie zależnie od tego, do której armii należał. Drugim niepodważalnym faktem jest data powstania pozycji wysuniętej Kaim, która została zbudowana wiosną 1915 roku podczas rozbudowy twierdzy i w tym samym roku jesienią została zniwelowana.
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
"Podbrzusze twierdzy. Wojskowość austriacka i austro-węgierska na terenie Podgórza i okolic w latach 1850-1918" M.J. Mikulski - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
"Forteca nr 11" - informacje
Źródła internetowe (grupa Twierdza Kraków) - informacje
D. Krzyształowski - plan
M. Zimny - zdjęcie archiwalne
Open Street Map - mapa