Szaniec S1 Rajsko
Opis:
Informacje:
Szaniec S1 Rajsko powstał w 1887 roku. Pierwotnie nosił nazwę IS VII-4, jednak w późniejszym okresie zmieniono nazewnictwo szańców, rezygnując z mało przejrzystego kodu z numerem sektora obronnego i numerem szańca w sektorze. Zastąpiły je nazwy grup fortowych, w skład których wchodził dany obiekt i kolejny numer w grupie. Wraz z szańcem S2 (dawniej IS VII-3) ulokowane na płaskiej wierzchowinie, po dwóch stronach drogi miały wspierać fort Rajsko. Narys szańca był zbliżony do owalu, z charakterystycznym półkolistym wysunięciem do przodu części czołowej i lekko cofniętymi barkami w partiach szyi. Miał suchą fosę o głębokości około 2-3 metrów, trójkątnym profilu i stromych stokach. Linie stanowisk tworzył ziemny wał o grubym przedpiersiu. Szaniec był dziełem całkowicie ziemnym, w okresie pokoju nie posiadający elementów kubaturowych. Obiekty tego typu przeznaczone były wyłącznie dla piechoty, bez możliwości ustawienia dział. W latach 1912-13 szaniec przeszedł modernizację, gdzie całkowicie zmieniono jego profil. Fosy trójkątne o stromych stokach zastąpiono fosami o spłaszczonym profilu z przeszkodami drutowymi, co według ówczesnych założeń zapewniało tzw. odporność na szturm. Fosy takie można było ostrzeliwać ogniem czołowym z korony wału. Przewidywano również trzy małe drewniano-ziemne schrony (każdy dla drużyny piechoty), do wykonania w okresie mobilizacji.
Uzbrojenie w roku 1914:
Piechota: 1 oficer + 56 szeregowych
Pionierzy: 4 szeregowych
Dalsze losy:
Szaniec zachowany w dobrym stanie, jednak uszkodzony został odcinek szyjowy podczas poszerzania drogi.
Stan zachowania obiektu: zachowany
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
"Podbrzusze twierdzy. Wojskowość austriacka i austro-węgierska na terenie Podgórza i okolic w latach 1850-1918" M.J. Mikulski - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
Wykaz fortów (1919) - informacje
Festungs-Umgebungsplan von Krakau blatt 34 Kosocice - mapa twierdzy
"Tom 8 Seria I Atlas Twierdzy Kraków - Fort 51 Rajsko" - informacje/plan
"Twierdza Kraków znana i nieznana" H. Łukasik - szkic
Open Street Map/ Urząd Miasta Krakowa/ Geoportal - mapy