Fort 50 1/2 O Kosocice
Opis:
Informacje:
Fort 50 1/2 O Kosocice / Gh. Kosocice Ost (główny, pancerny obrony bliskiej) powstał w latach 1897-98. Po wojnie nazywany również Barycz. Zbudowano go na terenie Kosocic, w miejscu dawnej baterii 50b. Stworzył wspólną grupę z sąsiednim fortem 50 1/2 W Kosocice. Cały zespół fortów zaprojektował Emil Gołogórski. Po budowie grupy fortecznej zniesiono pobliski szaniec IS VII-2. Broniły traktu lwowskiego i linii kolejowej do Przemyśla. Fort wschodni został zlokalizowany w pobliżu kościoła w Kosocicach. Posiada nieregularny trapezowy narys i otoczony jest klasyczną suchą fosą z omurowanym przeciwstokiem, która broniona była szybkostrzelnymi armatami umieszczonymi za pancerzami w kazamatach dwóch kaponier rewersowych zlokalizowanych w narożach fosy. Jedna z tarcz pancernych jest jedynym takim obiektem w twierdzy dla dwóch dział (sygnatura P2 x 13N). Druga tarcza jest przeznaczona również dla dwóch dział, jednak tutaj zastosowano żebrowaną lekką płytę pancerną (sygnatura ScII2 x 13). Do galerii strzeleckiej w przeciwstoku prowadziła podziemna poterna z bloku koszarowo-bojowego. Wysoki wał po północnej stronie bramy wjazdowej krył oddzielny budynek tradytora-kaponiery. Dwukondygnacyjny blok koszarowy z kaponierą szyjową zaopatrzony był w cztery artyleryjskie wieże pancerne armat 8cm M.94 (numerowane od S43 do S46) , oraz jedną wieżą obserwacyjną (numer B28). Na stalobetonowym stropodachu mieściły się stanowiska strzeleckie dla piechoty.
Uzbrojenie w roku 1914:
4x8 cm PK M.94 w wieżach
2x8 cm MSK M.94 w tradytorze
4x6 cm KK M.98 w kaponierach
14 lawet fortecznych (gewerhlafette)
Artyleria: 3 oficerów + 113 szeregowych
Piechota: 1 oficer + 56 szeregowych
Pionierzy: 6 szeregowych
Plan mobilizacyjny rozbudowy twierdzy przewidywał pięć baterii dla grupy fortecznej:
B1 - 4x12 cm M.61 / brak informacji o realizacji
B2 - 4x18 cm M.80 / brak informacji o realizacji
B3 - 4x15 cm M.80 / brak informacji o realizacji
B4 - 4x12 cm M.61 / brak informacji o realizacji
B5 - 4x15 cm M.78 / brak informacji o realizacji
Schron amunicyjny - GMM 16 / zrealizowany
Dla w/w baterii zrealizowano jedną kawernę (schron podziemny). Grupę forteczną uzupełniał od północy szaniec S1.
Dalsze losy:
Około 1945 roku zezłomowano wieże pancerne. W latach późniejszych do budynku tradytora dobudowano obiekt mieszkalny. Mimo tych przekształceń obiekt zachował się bardzo dobrym stanie, zachowując wiele cennych elementów pierwotnego wyposażenia takich jak: tarcze pancerne dział kazamatowych, okiennice oraz drzwi pancerne. Wykorzystywany był jako ośrodek szkoleniowy Urzędu Wojewódzkiego, a następnie jako pracownia jednego z krakowskich artystów. Obecnie wchodzi w skład fortów należących do 'Muzeum Twierdzy Kraków' Fundacji Aktywnej Ochrony Zabytków Techniki i Dziedzictwa Kulturowego Janus.
Stan zachowania obiektu: zachowany
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
"Podbrzusze twierdzy. Wojskowość austriacka i austro-węgierska na terenie Podgórza i okolic w latach 1850-1918" M.J. Mikulski - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
Wykaz fortów (1919) - informacje
Festungs-Umgebungsplan von Krakau blatt 34 Kosocice - mapa twierdzy
"Tom 1 Seria II Atlas Twierdzy Kraków - Zabytki fortyfikacji Twierdzy Kraków" - szkic
"Tom 2 Seria II Atlas Twierdzy Kraków - Z problematyki adaptacji krakowskich fortów" - informacje
"Tom 3 Seria II Atlas Twierdzy Kraków - Atlas pancerzy Twierdzy Kraków" - informacje
Muzeum Twierdzy Kraków - plan
K. Wielgus - szkic
D. Krzyształowski/ forum Rawelin - zdjęcia archiwalne
Open Street Map/ Urząd Miasta Krakowa/ Geoportal - mapy