Fort 49 1/2 Kopiec Wandy
Opis:
Informacje:
Fort 49 1/2 Kopiec Wandy / Gz. Wandahugel (półstały, prowizoryczny artyleryjski) powstał w 1887 roku, w miejscu dawnego szańca FS-34 z końca lat 70-tych XIX wieku. Miał pełnić rolę fortu głównego, chociaż nigdy nie doprowadzono go do postaci dzieła stałego. Wraz z fortem Mogiła miał strzec traktu sandomierskiego biegnącego między nimi. Był to mały fort, mający uproszczoną postać parterową, pozbawiony pancerza, za to z osobnym wałem piechoty. Głównie był to obiekt ziemny, posiadał jednak również elementy kamienno-murowane. Od północy przylegała do niego sprzężona bateria. Kopiec Wandy znalazł się w centralnej części dzieła obronnego. Wokół niego przekopano fosę i usypano wały z ziemi. Do kopca przylegał półkolisty bastion. Wytyczono również drogę dojazdową do fortu w kształcie serpentyny. W latach 1910-14 fort został zmodernizowany. Na szczycie kopca umieszczono wtedy punkt obserwacyjny i stanowisko karabinów maszynowych. W planie mobilizacyjnym z marca 1914 roku fort Wanda nie był już uwzględniony, prawdopodobnie uznany jako obiekt przestarzały i prowizoryczny.
Uzbrojenie w roku 1914:
Fort Kopiec Wandy nie został uwzględniony w planie mobilizacyjnym.
Dalsze losy:
Betonowy schron na szczycie kopca usunięto w połowie lat 20-tych XX wieku. Znaczące przekształcenia obiektu nastąpiły po II wojnie światowej. W 1949 roku fort został praktycznie całkowicie zdewastowany podczas budowy kombinatu. W latach 1968-70 podczas badań archeologicznych ostatecznie zniesiono resztki austriackich fortyfikacji, zasypano fosę, a bezpośrednie otoczenie wokół kopca zniwelowano, tworząc niewielki płaskowyż obsadzony na obrzeżach wysoką zielenią, z wnętrzem o charakterze parkowym.
Stan zachowania obiektu: nie zachowany
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
Wykaz fortów (1919) - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
Festungs-Umgebungsplan von Krakau blatt 23 Pleszów - mapa twierdzy
"Tom 19 Seria I Atlas Twierdzy Kraków - Fort 49 1/2 Kopiec Wandy" - informacje/plan/zdjęcie archiwalne
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa - informacje/plany
Fortum Cztery Historie "www.forum.4historie.pl" - informacje
M.J. Mikulski - informacje
Źródła internetowe (grupa Twierdza Kraków) - informacje/zdjęcia archiwalne
Open Street Map/ T. Mierzwa - mapy