Fort 47 1/2 Sudół
Opis:
Informacje:
Fort 47 1/2 Sudół / Gz. Sudół (pośredni, pancerny obrony bliskiej) zbudowano w latach 1895-97. Mały niestandardowy fort pancerny powstał na wzniesieniu ponad rzeczką o tej samej nazwie, w międzypolu fortów artyleryjskich Łysa Góra oraz Batowice. Taka lokalizacja tego dzieła obronnego pozwalała na skuteczne ryglowanie ogniem całej doliny rzecznej, aż po wieś Bosutów. Fort Sudół stanowi nietypowy w szczegółach przykład rozwiązania dzieła pancernego obrony bliskiej. Narys fortu jest zgeometryzowany, lecz nie symetryczny. Blok koszarowo-bojowy, stanowiący centrum założenia w części zachodniej był parterowy, połączony z wałem piechoty. Część wschodnia, piętrowa, posiadała dwie wieże pancerne PK M.94 (brak zachowanej numeracji) oraz jedną obserwacyjną (brak zachowanej numeracji). Koszary wykonano z cegły, z uzupełnieniami z betonu. Stropodach ma konstrukcję stalobetonową, a jego grubość to w przybliżeniu 1.8 metra. Budynek poprzedzony był obszernym dziedzińcem. Całość obwiedziono wałem z fosą o stoku spłaszczonym od czoła i skrzydeł. Wjazdu do fortu broniła podkowiasta basteja ziemna wraz z murowaną kaponierą wjazdową. Fort nie uczestniczył w działaniach bojowych podczas obu wojen światowych.
Uzbrojenie w roku 1914:
2x8 cm PK M.94 w wieżach
Artyleria: 1 oficer + 31 szeregowych
Piechota: 2 oficerów + 58 szeregowych
Pionierzy: 4 szeregowych
Dalsze losy:
W 1934 roku w bezpośrednim sąsiedztwie działki obiektu przeprowadzono linię kolejową do Warszawy. W około 1950 roku częściowo wysadzono budynek koszarowo-bojowy. Pozostał z niego fragment ścian w pełnej wysokości drugiej kondygnacji, a także część pomieszczeń związanych z niezachowanymi wieżami pancernymi, przyległych do ściany czołowej. Przetrwała również, choć bez wyposażenia pancernego kaponiera obrony wjazdu, oraz w całości partie ziemne. Do dziś fort jest nie zagospodarowany. Przez kolejne lata od wysadzenia był stopniowo rozkradany i rozbierany z cegieł, przez co przypomina ruinę. Jeszcze niedawno planowano, aby na jego terenie powstał park, jednak ze względu na brak funduszy pomysł został zawieszony.
Stan zachowania obiektu: zachowany, częściowo uszkodzony
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
Wykaz fortów (1919) - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
Festungs-Umgebungsplan von Krakau blatt 16 Rakowice - mapa twierdzy
"Tom 2 Seria II Atlas Twierdzy Kraków - Z problematyki adaptacji krakowskich fortów" - informacje/plan
"Tom 3 Seria II Atlas Twierdzy Kraków - Atlas pancerzy Twierdzy Kraków" - informacje
"Forteca nr 12 - spis obiektów kubaturowych Twierdzy Kraków" M. Chłopek - informacje
M. Mailinger - szkic
Źródła internetowe (grupa Twierdza Kraków) - plany
Open Street Map/ Urząd Miasta Krakowa/ Geoportal - mapy