Fort 43a Podchruście
Opis:
Informacje:
Fort 43a Podchruście / Gz. Podchruście (pośredni, pancerny obrony bliskiej) powstał w latach 1895-97. Bronił traktu Olkuskiego oraz wspierał fort Tonie. Mimo, iż reprezentował popularny typ małego fortu pancernego obrony bliskiej, nie był bliźniaczo podobny do standardowego typu projektu Gołogórskiego, posiadając między innymi większą załogę piechoty. Główny element założenia obronnego to obwodowy wał ziemny, w który od przodu włączono budynek koszarowo-bojowy. Od południa wprowadza na dziedziniec wjazd, przecięty w bastei szyjowej wału, strzeżony kaponierą obrony wjazdu. Całość założenia otacza fosa. Przed blokiem koszarowym znajduje się dziedziniec. Koszary czołowe, wkomponowane w wał główny fortu mają charakterystyczny dla małych fortów pancernych bryłę i konstrukcję. Są dwukondygnacyjne, z przełamanymi skośnie skrzydłami, które tworzą bloki bateryjne z działami w wieżach pancernych, a także stanowiska piechoty oraz pancerna wieża do obserwacji i kierowania ogniem. Wspomniane wieże pancerne były głównym uzbrojeniem dzieła w postaci czterech lekkich armat kal. 8 cm w obrotowych artyleryjskich wieżach pancernych o formule lawet pancernych (brak zachowanej numeracji), oraz centralnie i najwyżej na głównym bloku umieszczonej wieży obserwacyjnej (brak zachowanej numeracji). Jedyna odkryta ceglana elewacja bloku koszarowo-bojowego jest eksponowana od strony dziedzińca, pozostałe są obsypane ziemią. Od zewnątrz skraj stropodachu ukształtowano uskokowo, by stworzyć pozycje strzeleckie dla piechoty wraz z galerią. Kaponiera wjazdowa to niewielki obiekt jednoprzestrzenny usytuowany przy wjeździe do fortu. Fort Podchruście nie brał czynnego udziału w czasie I wojny światowej.
Uzbrojenie w roku 1914:
4x8 cm PK M.94 w wieżach
Artyleria: 1 oficer + 58 szeregowych
Piechota: 2 oficerów + 116 szeregowych
Pionierzy: 4 szeregowych
Plan mobilizacyjny rozbudowy twierdzy przewidywał trzy baterie (dwie stałe z betonowymi schronami pogotowia oraz jedno dzieło ziemne), a także schron amunicyjny:
B1 - 4x15 cm M.61 / zrealizowana
B2 - 4x15 cm M.80 / brak informacji o realizacji
B3 - 4x15 cm M.61 / zrealizowana
Schron amunicyjny - GMM 6 / zrealizowany
Dalsze losy:
W 1945 roku fort został uszkodzony przez wybuch, a dziesięć lat później rozebrano zachowane pozostałości bloku koszarowego. Oprócz wysadzonych pobliskich baterii, również ruiny fortu służyły za plac ćwiczeń z 'ostrymi' granatami. Dobrze zachowane zostały jedynie wały ziemne. Elementy kubaturowe w postaci reliktów bloku koszarowego oraz zniszczonej kaponiery wjazdowej sprawiają przygnębiający widok. Jest to kolejny forteczny obiekt 'zarządzany' przez wojsko jak i przez nie również zdewastowany.
Stan zachowania obiektu: częściowo zachowany
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
Wykaz fortów (1919) - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
Festungs-Umgebungsplan von Krakau blatt 14 Rząska - mapa twierdzy
"Forteca nr 12 - spis obiektów kubaturowych Twierdzy Kraków" M. Chłopek - informacje
"Warownie i zieleń Twierdzy Kraków" - J. Bogdanowski" - informacje/szkic
D. Krzyształowski/ forum Rawelin - informacje/plany/zdjęcie archiwalne
F. Suchoń (Stowarzyszenie ÖFFG) - informacje
Open Street Map/ Urząd Miasta Krakowa/ Geoportal - mapy