Fort 31 Benedykt
Opis:
Informacje:
Fort 31 Benedykt (wieża artyleryjska) powstał w latach 1854-57. Jeden z dwóch (oprócz 32 Krzemionki) fortów wieżowych w twierdzy. Zadaniem fortu ulokowanego na wschodniej części pasma Krzemionek było wspieranie fortu 33 Krakus, który nie był w stanie efektywnie kontrolować ani traktu lwowskiego (dzisiejsza ul. Wielicka), ani tym bardziej traktu wiedeńskiego (dzisiejsza u. Wadowicka). Nazwa obiektu wywodzi się od pobliskiego kościółka św. Benedykta. Otrzymał postać dwukondygnacyjnej (plus taras na szczycie) budowli o narysie szesnastokąta foremnego. jednak wobec stosunkowo niewielkiej długości boków, wynoszącej około 7,7 metra, jest on zbliżony do koła. Na całym obwodzie fortu na górnej kondygnacji rozmieszczono strzelnice. W każdym boku znajduje się jedna strzelnica działowa i dwie karabinowe po obu jej bokach. Na dolnej kondygnacji umieszczono tylko strzelnice karabinowe. Uzbrojenie stanowiło więc 16 armat (nieznanego wzoru, być może początkowo M.59 systemu La Hitte) w kazamatach plus kolejne działa, w tym moździerze, na tarasie na szczycie fortu. Pierwotna obsada pozostaje nieznana. W roku 1863 fort otoczono ziemnymi obwałowaniami, tworzącymi przedstok osłaniający go do wysokości pierwszej kondygnacji. Miał on zapewne służyć jako osłona przed ogniem nowo wprowadzanej wówczas artylerii gwintowanej, strzelającej granatami z zapalnikiem natychmiastowym. Przed ogniem dział tej klasy ceglane ściany fortów systemu poligonalnego nie stanowiły już dostatecznej ochrony, poza tym fort otoczony ziemnym, porośniętym trawą nasypem o połogim stoku lepiej wtapiał się w krajobraz i stanowił mniejszy cel. Część pomieszczeń bojowych na dolnej kondygnacji fortu adaptowano wtedy na cele koszarowe, zastępując strzelnice oknami. Z czasem żywiołowy rozwój artylerii zupełnie zdeklasował forty systemu poligonalnego. W roku 1905 zostały rozbrojone i przeznaczone w całości na cele koszarowe, definitywnie tracąc wartość obronną (pozostały w ewidencji dzieł fortecznych, nie były już jednak uwzględniane w planach mobilizacyjnych).
Uzbrojenie w roku 1914:
Fort nie został ujęty w planie mobilizacyjnym.
Dalsze losy:
W czasie II wojny światowej Niemcy więzili w nim francuskich jeńców. Po wojnie, aż do 1984 roku obiekt służył za cele mieszkalne i od tego czasu jest niezagospodarowany. Co jakiś czas pojawiają się plany na jego adaptację, a miasto przeprowadza drobne remonty. Fort zachowany jest w dobrym stanie, zachował między innymi oryginalne rolki dawnego mostu przesuwnego. Obok fortu znajduje się również dodatkowe pomieszczenie, prawdopodobnie służące do przechowywania amunicji.
Stan zachowania obiektu: zachowany
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
Wykaz fortów (1919) - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
Festungs-Umgebungsplan von Krakau blatt 21 Krakau - mapa twierdzy
"Podbrzusze twierdzy. Wojskowość austriacka i austro-węgierska na terenie Podgórza i okolic w latach 1850-1918" M.J. Mikulski - informacje
"Tom 1 Seria I Atlas Twierdzy Kraków - Fort 31 św. Benedykt" - informacje/plany
"Tom 1 Seria II Atlas Twierdzy Kraków - Zabytki fortyfikacji Twierdzy Kraków" - informacje
"Warownie i zieleń Twierdzy Kraków" - J. Bogdanowski" - informacje/zdjęcie archiwalne
Źródła internetowe (grupa Twierdza Kraków) - zdjęcia archiwalne
Open Street Map/ Urząd Miasta Krakowa/ Geoportal - mapy