Bastion X
Opis:
Informacje:
Bastion X powstał w 1887 roku. Ostatni bastion (XI został zniesiony) połączony był z IX lekko wyłamanym na zewnątrz odcinkiem wału. Ostatni fragment pozycji na wierzchowinie Krzemionek tworzył znów odcinek wału, biegnący przed położonym nieco w tyle fortem 32 Krzemionki i załamany tak, by ostatni jego odcinek przebiegał wzdłuż krawędzi skalnego urwiska dawnego kamieniołomu. Przed jego frontem, u stóp urwiska, zbudowano wolnostojący mur o pilastym narysie kończącym się przy drodze prowadzącej do Bonarki. Bastion ukształtowany w formie krótkiego odcinka ziemnego wału o przełamanym narysie, z szerokim przedpiersiem i platformą dla dział. Ogólnie całość założenia bastionów oraz półbastionów otrzymała regularny narys z silnie rozwartymi kątami barkowymi i platformami dla dział w narożach czół i barków. Pozostałe odcinki wałów bastionów oraz kurtyny pomiędzy nimi były przeznaczone wyłącznie dla piechoty. Przedpiersia bastionów były na tyle niskie, by jako uzbrojenia można było użyć armat na zwykłych lawetach polowych, zamiast wysokich lawet bateryjnych. Całość poprzedzona była fosą wykutą w skale, zwykle o przekroju zbliżonym do prostokątnego, z szeroką odsadzką przed stokiem wału. W 1894 obiekt uzbrojony był w cztery 8 cm armaty M.75 systemu Uchatiusa, a następnie według planu mobilizacyjnego z 1914 roku wprowadzono armaty 9 cm.
Uzbrojenie w roku 1914:
4x9 cm M.75/96
Artyleria: 1 oficer + 38 szeregowych
Piechota: 1 oficer + 56 szeregowych
Dalsze losy:
W 1958 roku podczas budowy budynków telewizji obiekt został częściowo zniesiony. Zachowała się jedynie wschodnia część bastionu oraz odcinek wału (w pobliżu dawnego kamieniołomu) zakończony wolnostojącym murem, również częściowo zachowanym.
Stan zachowania obiektu: częściowo zachowany
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
Wykaz fortów (1919) - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
Festungs-Umgebungsplan von Krakau blatt 27 Łagiewniki - mapa twierdzy
"Podbrzusze twierdzy. Wojskowość austriacka i austro-węgierska na terenie Podgórza i okolic w latach 1850-1918" M.J. Mikulski - informacje
"Tom 1 Seria I Atlas Twierdzy Kraków - Fort 31 św. Benedykt" - informacje/plan
"Warownie i zieleń Twierdzy Kraków" - J. Bogdanowski" - informacje/szkic
Open Street Map/ Urząd Miasta Krakowa/ Geoportal - mapy