Fort 17 Luneta Grzegórzecka
Opis:
Informacje:
Fort 17 Luneta Grzegórzecka (wysunięty, reditowy) powstał w latach 1854-57. Obiekt wysunięty jako typowa luneta poza linię fortyfikacji rdzenia został szybko zmodernizowany w latach 1860-62. Narys pięcioboku otoczonego fosą z dwiema podwójnymi kaponierami barkoczołowymi ('kocie uszy') i osiową kaponierą szyjową zastosowany w krakowskich lunetach stał się typowy dla austriackich rozwiązań fortów reditowych. Fort posiada charakterystyczny dla pierwszych obiektów twierdzy mediewalny sposób kształtowania masywów kubatur. Jest to szczególnie widoczne w szyjowym spiętrzeniu symetrycznych elementów redity, kawalier, windy działowej i kaponiery obrony zapola. Pierwotne uzbrojenie fortu jak i załoga zbliżone były do podobnej Lunety Warszawskiej. Po 1876 roku obiekt przestał pełnić funkcje bojowe, a jego wnętrza adaptowano na koszary piechoty. W kolejnych latach w bliskim otoczeniu fortu zaczęły powstawać elementy zaplecza twierdzy: w 1899 roku na zapolu wybudowano zespół składnic artyleryjskich, a rok później na przedpolu powstała strzelnica.
Uzbrojenie w roku 1914:
Fort nie został ujęty w planie mobilizacyjnym.
Dalsze losy:
Fort został zniwelowany podczas okresu międzywojennego. Od końca II wojny światowej, aż do początku XXI wieku leżał w gestii wojska. W tym czasie na terenie fortu powstały schrony przeciwlotnicze oraz magazyny, za które służyły również forteczne relikty. Obecnie na terenie Lunety Grzegórzeckiej powstaje park, który wyeksponuje również pozostałości fortu, a mianowicie: wejście do lewej poterny, prawa poterna (prowadzące niegdyś do kaponier barkoczołowych), a także relikty północnej pochylni z bramą wypadową.
Stan zachowania obiektu: zachowany reliktowo
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
Wykaz fortów (1919) - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
Festungs-Umgebungsplan von Krakau blatt 22 Czyżyny - mapa twierdzy
"Tom 11 Seria I Atlas Twierdzy Kraków - Bastion IVa (Fort 12) Luneta Warszawska" - informacje/plan
"Warownie i zieleń Twierdzy Kraków" - J. Bogdanowski - informacje
D. Krzyształowski - plany
Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie - zdjęcie archiwalne
Open Street Map/ Urząd Miasta Krakowa/ Geoportal - mapy