Fort 2 Kościuszko
Opis:
Informacje:
Fort 2 Kościuszko (główny rdzenia, cytadelowy) powstał w latach 1850-57 na wzgórzu Sikornik jako daleko wysunięty w przedpole punkt oporu, broniący dostępu do rdzenia twierdzy od zachodu. Na specyfikę rozwiązania całości wpłynęło poszanowanie Kopca Kościuszki (1820-23) jako centralnego elementu zespołu oraz opracowanie architektury fortu w stylistyce dojrzałego historyzmu z użyciem form neogotyckich i neorenesansowych. Narys fortu zbliżony jest do sześcioboku z narożnymi bastionami: od zachodu trzy większe, od wschodu dwa mniejsze w typie 'puntone', flankujące przełamany blok koszar szyjowych, broniony dodatkową kaponierą. W 1854 roku obiekt dysponował 60 armatami i haubicami oraz 6 moździerzami, zaś załoga liczyła 732 żołnierzy. W późniejszym okresie fort poddano nieznacznej modernizacji, wprowadzając m.in. poprzecznice na wale frontu zachodniego czy przekształcając stanowiska artylerii w północno-wschodnim barku bastionu III, tworząc tam baterię o działaniu tradytorowym. Początkowo fort był jednym z czterech dzieł wysuniętych przed rdzeń twierdzy. W latach 1907-10 fort włączono do nowego rdzenia twierdzy, budując w jego sąsiedztwie system nowych ostrogów, bram i umocnień ziemnych. Zniesiono natomiast szaniec piechoty IS-2 1/2 z lat 1866-67, który wspierał fort od zachodu.
Uzbrojenie w roku 1914:
12x12 cm M.61 na wałach, do walki dalekiej
12x9 cm M.75 kazamatowe w kaponierach
4x9 cm M.75 kazamatowe w tradytorze
4x15 cm M.80
Artyleria: 1 oficer + 58 szeregowych
Piechota: 2 oficerów + 116 szeregowych
Pionierzy: 1 oficer + 10 szeregowych
Dalsze losy:
Fort przetrwał bez większych uszkodzeń do II wojny światowej. Rozpoczęte przez Niemców niszczenie obiektu kontynuowano po wojnie, doprowadzając do znacznej destrukcji zachodniego frontu bastionowego. Dalsza działalność rozbiórkowa wskutek protestu krakowskiego środowiska naukowego została przerwana. W latach 70-tych budynek koszar i bastion IV zostały wyremontowane oraz adaptowane na hotel i restaurację. Obecnie na terenie obiektu oprócz restauracji znajduje się muzeum oraz siedziba radia RMF. W ostatnich latach miasto rozpoczęło renowację fortu. Do 2017 roku odkopane zostały relikty murów wewnętrznych bastionów I-III.
Stan zachowania obiektu: zachowany, częściowo wyburzony
Materiały:
Zdjęcia:
Źródło:
Wykaz fortów (1919) - informacje
Mapa rozbudowy twierdzy 1914-1915 - informacje
Festungs-Umgebungsplan von Krakau blatt 21 Krakau - mapa twierdzy
"Tom 3 Seria I Atlas Twierdzy Kraków - Fort 2 Kościuszko" - informacje/plan
"Forteca nr 12 - spis obiektów kubaturowych Twierdzy Kraków" M. Chłopek - informacje
"Blog Fortyfikacja Walcząca" P. Leonowicz - informacje
Źródła internetowe (grupa Twierdza Kraków) - zdjęcia archiwalne/plan
"Warownie i zieleń Twierdzy Kraków" - J. Bogdanowski" - informacje
Open Street Map/ Urząd Miasta Krakowa/ Geoportal - mapy